گذشته عروسک ها (Dolls) اسباب بازی محبوب کودکان و گاهی نوجوانان و بزرگسالان می باشد.عروسک ها از زمان ما قبل تاریخ در زندگی انسان ها وجود داشته اند و آن ها را از چوب ، استخوان و گل و … می ساختند.هیچ گذشته عروسک ها از زمان ما قبل تاریخ باقی نمانده است و به همین علت هیچ عروسکی ا ما قبل تاریخ کشف نشده است ولی عروسک های بسیاری از مقبره مصری ها پیدا شده است.
که مربوط به 2 هزار سال قبل از میلاد مسیح می باشد ؛ جنس این عروسک ها از گل ، استخوان و چوب بوده است و مویی از جنس مهره ها و گل داشته اند برخی از باستان شناسان معتقدند که پیدا شدن عروسک ها در آرامگاه مصری های ثروتمند نسان می دهد که عروسک ها برای آن ها وسیله های ارزشمند و مهمی بوده اند .
در گذشته عروسک ها رومیان و یونانی های باستان هم در آرامگاه های کودکان عروسک هایی از جنس چوب ، سفال و گل و … قرار می دادند.گذشته عروسک ها با گذر زمان عروسک ها شکل بهتری پیدا کردند و با جلوه های واقعی تری ساخته شدند تا جایی که در 600 سال قبل از میلاد مسیح گذشته عروسک ها با دست و پا متحرک و لباس هایی که عوض می شدند ساخته شد.
این اسباب بازی معمولا به شکل انسان و گاهی حیوانات ساخته می شود.عروسک می تواند به قوه تخیل کودکان کمک کند برای مثال کودکان عروسک ها را فردی زنده در نظر می گیرند و برای آن شخصیتی و کارهایی در نظر می گیرند که انجام می دهد. عروسک های ماتریوشکا عروسک های سنتی هستند که خاستگاه آن ها روس بوده است که از تعدادی مجسمه چوبی توخالی ساخته شده اند.
که در داخل یکدیگر قرار می گیرند.معمولا کشاورزان سنتی را روی آن ها نقاشی می کردند.در سال 1890 اولین ماتریوشکا تراشیده و ساخته شد.در آلمان ، از قرن سیزدهم عروسک های سفالی و از قرن پانزدهم عروسک های چوبی ساخته شدند.از بعد از قرن پانزدهم عروسک های پیچیده تری برای نمایش های صحنه های تولد معمولا در در ایتالیا به طور حرفه ای ساخته شدند.
عروسک هایی با لباس های شیک و مد روز در قرن شانزدهم در فرانسه به فروش می رسید.این اسباب بازی ها ارزان بودند و به همین علت اسباب بازی کودکان فقیرتر شدند.تا قرن نوزدهم همچنان چوب جز اصلی ترین مواد رای ساخت عروسک ها بود.
در طول قرن های 18 و 19 چوب برای ساخت با دیگر مواد مانند ؛ چرم ، موم و پرسلن ترکیب می شد.زمان آن به طور دقیق مشخص نیست که چه زکانی از چشم های شیشه ای برای عروسک ها استفاده کردند ولی نگ چشم بیشتر عروسک ها قهوه ای بود تا دوران ملکه ویکتوریا که با الهام گرفتن از چشمان آبی ملکه ویکتوریا رنگ چشم عروسک ها تغییر یافت.
گذشته عروسک ها
گذشته عروسک ها و گذشته عروسک های نمایشی (پاپت ها ) و ماسک ها به مردم عادی این اجازه را می دهند تا آنچه را که در شرایط عادی ممکن نیست را تجربه کنند و آن را بیان کنند .در ایران ، به عنوان مثال در دوران قاجار مردم از سیاست و شرایط جامعه در زمان سلطنت احمد شاه با کمک عروسک های خیمه شب بازی و نمایش از سلطنت انتقاد می کردند.
لی لی یک عروسک متحرک است که بین اقوام لر در ایران محبوبیت دارد.نام این عروسک بر گرفته از داستان لیلی و مجنون است که لیلی نماد معشوق است که از نظر روحی زیبا می باشد.لی لی همچنین نمایانگر حفظ کننده یک سنت فرهنگی می باشد که به تدریج در زندگی شهری در حال از بین رفتن می باشد.
گذشته عروسک های آفریقایی یکی از روش های یادگیری ، پیام آوران خدایان و اجداد افراد و از وسیله های مذهبی بوده اند.عروسک های سنتی ژاپنی قدمت طولانی و قدیمی دارندوآن ها از زمان فرهنگ باستانی و کهن ژومن 200-8000 قبل از میلاد نشات می گیرد. آن ها نقش های گوناگونی داشتند ؛ اسباب بازی ، برای حفاظت و در مراسم مذهبی . بعضی از عروسک های سنتی ژاپنی مثل عروسک های حنا ( hina ) عروسک های دارما (Daruma) و عروسک های کوکسی ( Kokeshi ) است.
اپیگی به عنوان روشی برای انجام سحر و جادو در فرهنگ های آمریکایی ، آفریقایی و اروپایی به خوبی شناخته شده بود.بعضی از نمونه های این گذشته عروسک ها مثل پاپت اروپایی و نکیسی یا بوکیو هستند که به قسمت غربی و مرکزی آفریقا مربوط می شود .آن ها معمولا جای فرادی بودند که طلسم می شدند.فرو کردن سوزن در عروسک های وودو ویژگی هودو آفریقایی – آمریکایی است در حالی که جادوگر آشپزخانه ، عروسکی است که از اروپا نشات گرفته است که به عنوان ابزاری برای شانس آوردن مورد استفاده قرار می گرفت.عروسک های هوپی کاچینا هدف های شبیه به عروسک های آفریقایی داشتند و آن ها نیز از روش های یادگیری ، ابزار های آیین و… بودند.
باید یاد آوری کنیم که ایجاد یک پل ارتباطی بین کودکان و بزرگسالان الزامی می باشد که برزگسالان بتوانند از طریق این پل کودکان را بشناسند و با آن ها وقت بگذرانند و دنیای واقعی را به آن ها نشان بدهند.اسباب بازی یکی از موثرترین راهکار ها در طول تاریخ بوده است که با کار کردن روی احساسات کودکان می تواند آن ها را به کنجکاوی و کنکاش راجب دنیای واقعی وا دارد.
از طرفی دیگر کودک از طریق بازی با گذشته عروسک ها می تواند استعدادش را در زمینه تجربه و قدرت تخیلش تقویت کند.بعضی مواقع از عروسک ها برای نمایش به جای انسان ها استفاده می شود که به آن ها عروسک های نمایشی یا عروسک خیمه شب بازی گفته می شود.به علت حس مادری که در دختربچه ها قرار دارد میزان استفاده عروسک دختر بچه ها به مراتب بیشتر از پسر بچه ها می باشد.
بعد از دوران باستان ، اروپا تبدیل به بزرگترین مرکز تولید عروسک شد که جنس ها بیشتر چوبی بود ، آلمان نیز از این موضوع عقب نماند و شروع به ساخت عروسک ها میخی کرد که دو پای آن ها میخ چوبی بوده و شبیه لباس بوده اند.
با روانه شدن ماده جدیدی به نام کامپوزیسیون در بازار در دهه 1800 از آن برای ساخت عروسک استفاده شد این ماده توانست جای عروسک ها چوبی را بگیرد.مواد اولیه آن کاغذ له شده و چوب بود.تولیدکنندگان این ماده تلاش می کردند تا دستور ساخت این ماده را حفظ کنند.البته بعضی مواقع مواد دیگری مانند خاکستر و پوسته تخم مرغ و … با آن مخلوط می کردند و سپس به صو رت دست و پا و سر قالب گیری می کردند.
یکی از اولین عروسک های ساخته شده دسته بشر که مانند کودک بوده و از موم و در انگلستان ساخته شده است.در قرن های 17 و 18 در کنار بقیه مواد از مو برای قالب گیری و ساخت عروسک نیز استفاده می شد.
با پیشرفت فناوری و تکنولوژی به جای عروسک های بی روحی که از سنگ ، چوب و سفال ساخته می شدند عروسک های قشنگی با موادی مختلف ساخته شدند.
در گذشته عروسک ها راگ دال عروسک هایی هستند که از جنس پارچه و کتان توسط مادران برای فرزندانشان ساخته می شدند.
تولید کنندگان آمریکایی و انگلیسی برای اولین بار در دهه 1850 عروسک های راگ دال را ساختند که که کیفیتی خوبی نداشتند ولی نیاز های اولیه کودکان را برطرف می کردند و قیمت خوبی نیز داشتند.
بعد از جنگ جهانی دوم ، تولیدکنندگان عروسک پلاستیک را برای عروسک ها امتحان کردند که این نمونه ها مانند کامپوزیستونی بودند ولی با این تفاوت که مقاوم تر و بهتر بودند.
در سال های 1950 تا 1960 ماده ای به نام وینیل تولید شد موجب دگرگونی دنیای ساخت عروسک ها شد.این ماده به عروسک سازان این امکان را داد تا به جای نقاشی کردن موی عروسک و استفاده از کلاه برای آن ها مو بکارند.
عروسک ها ممکن است در گذشته در کنار نقش اسباب بازی که برای کودکان داشته اند ارزش های جادویی ، معنوی و آیینی نیز داشته باشند.هیچ مرزی برای این دسته از عروسک هایی که در مراسم های مذهبی استفاده می شدند وجود نداشته است.در بعضی از فرهنگ ها عروسک هایی را که در مراسم مذهبی استفاده می کردند به کودکان هدیه می دادند تا این عروسک ها در آموزش کودکان و میراثی برای آینده مورد استفاده قرار می گرفتند.اما برخی دیگر از فرهنگ ها اعتقاد داشتند که عروسک ها دارای قدرت های جادویی هستند و به همین علت اجازه نمی دادند کودکان با آن ها بازی کنند.
گذشته عروسک ها پولیشی به عروسک به عروسک هایی گفته می شود که نرم و انعطاف پذیر هستند ؛ دوخت و متریال پارچه آن ها از الیافی تشکیل شده که مناسب برای کودکان می باشد.این عروسک ها با الیاف ضدحساسیت و نرم و پارچه های کتان و پنبه ای پر می شوند.عروسک های پولیشی معمولا به علت نرمی ، انعطاف پذیری و شباهت آن ها به حیوانات یا شخصیت های خیالی از بقیه اسباب بازی متفاوت اند.
این گروه از گذشته عروسک ها معمولا به شکل حیوانات دوخته می شوند.این گذشته عروسک ها در اوایل به شکل پارچه ای و نمدی بودند که از 300 سال قبل از میلاد مسیح در روم وجود داشته اند. این عروسک ها با خرده های پارچه یا پنبه یا… پر می شدند.ولی با پیشرفت تکنولوژی و فناوری امروزه در گذشته عروسک ها ، عروسک های پولیشی را با مواد ضد حساسیت و آنتی باکتریال پر می کنند.
