یک عروسک با قابلیت تنظیم است که در حالت عادی از جنس پلاستیک ساخته می شود و معمولا بر اساس شخصیت های یک کتاب،بازی،فیلم،برنامه تلویزیونی ساخته می شود. اکشن فیگورها برخلاف همه عروسک ها، بیشتر مورد استقبال پسران و بزرگسالان قرار می گیرند.در سال 1964 اولین بار اصلاح اکشن فیگور توسط هاسبرو اعلام شد. قبل از آن به آدمک مفصلی اسباب بازی پسرانه گفته می شد.
عروسک اصطلاحی است که در گام نخست به عنوان اسباب بازی دخترانه به شمار میرود، از این جهت تغییر نام و صفات کمک بزرگی بود برای ورود به بازار جدید. (یک اسباب بازی شبیه به نام جانی هیرو در سال ۱۹۶۵ توسط شرکت Rosko Industries for Sears ساخته و معرفی شد، ولی به عنوان «عروسک پسر» شناخته شد چون این اصطلاح در آن زمان کاربرد زیاد و گستردهای پیدا نکرده بود).
GI جو در نخست یک شخصیت 5/11 اینچی با موضوع نظامی بود که توسط بازاریابی و ایدههای اسباب بازی (استن واستون)Stan Weston پیشنهاد شد. آدمک مفصلی با لباسهای قابل تعویض و ابزارهای جانبی مختلفی به بازار عرضه شد.
هاسبرو در تلاش برای عمومی کردن اصطلاح اکشن فیگور و ورود آن به سایر بازارها اقدام به ارائه گوهی استفاده از این اسم برای سایر شرکت ها در بقیه کشورها کرد. این مجوزها مانند محصولات هاسبرو در آمریکا، دارای لوازم و لباسهای جانبی مختلفی بودند که هویت کلی اکشن فیگور را در سطح جهانی محفوظ نگه می داشتند، حتی هاسبرو اقدام به ارائه مجوز برای استفاده از لباسهای محلی در برخی کشور ها کرد.
ژاپنیها حداقل دو نمونه عروسک با لباس محلی داشتند که در آن Hasbro مجور صادر کرد و همچنین مجوزهای صادراتی را برای محصولات مرتبط صادر کرد. به عنوان نمونه ، Palitoy (در انگلستان) برای شرکت Tsukuda یک شرکت ژاپنی، یک مجوز اضافه صادر کرد تا بتوانند لوازم های جانبی Palitoy Action Man را در بازار ژاپن تولید و به فروش برسانند.
بازار آدمک مفصلی برای بزرگسالان که عمدتاً به عنوان کلکسیونر شناخته می شدند در قرن ۲۱ رونق پیدا کرد، شرکت هایی مثل McFarlane Toys , Palisades و NECA با عرضه محصولات مختلف سبب این کار شدند. این شرکت ها برای اولینبار شخصیتهای بسیار دقیق و با جزئیات بالا از چهرههای موسیقی، سلبریتیهای سینما و تلویزیون و ورزشکاران را ارائه دادهاند.
این نوع از شکلهای اکشن فیگور غالبا به عنوان نمایشگرهای تندیس به جای اسباب بازی در نظر گرفته می شوند. حتی سری و مجموعههای کودک گرا مانند کارشناسی ارشد از احیای جهان و لیگ عدالت نامحدود ، که غالبا محصولاتی برای کودکان هستند هم به تولید و عرضه محصولات کلکسیونی برای بزرگسالان روی آوردند. شرکتهای کمیک بوک همچنین بدون اهمیت به اینکه در فیلمها یا کارتونهای انیمیشن ظاهر شدهاند، قادر به دریافت چهره ای از شخصیتهای خود هستند.
نمونههایی از شرکتهایی که چهرههای طنز و کالاهای تجاری را بهطور انحصاری تولید می کنند شامل Toy Biz و DC Direct هستند.
تفاوت فیگور و اکشن فیگور
در اولین گام اکشن فیگور را با الهام از شخصیتهای مورد علاقه کودکان و نوجوانان پسر تولید کردند. در مرحله های مختلف تولید این محصول برای گروه سنی خاصی در نظر گرفته شده بود. ولی با ورود اکشن فیگور به بازار مصرف کنندگان اوضاع کمی متفاوتتر شد.
اکشن فیگور فقط مورد توجه پسران قرار نگرفت. علاوه بر گروههای سنی مختلف پسران مورد توجه بسیاری از بزرگسالان که علاقمند به جمع آوری کلکسیون بودند قرار گرفت. کلمات فیگور و اکشن فیگور اغلب در کنار هم مورد استفاده قرار می گیرند. اما باید به یاد داشت که علی رغم شباهت ظاهری، این دو به راحتی قابل تشخیص هستند.
با وجود این تفاوت ها، اکشن فیگور و فیگور شباهتهای زیادی هم با یکدیگر دارند. از جمله شباهتهای بین این دو میتوان به شباهت در مواد اولیهای که به منظور ساخت این دو محصول استفاده می شوند اشاره کرد. یکی بودن جنس مواد اولیه سازنده این دو محصول تنها وجه تشابه بین فیگور و اکشن فیگور نیست بلکه از نظر شخصیتهایی که برای ساخت از آنها ایده گرفته می شود نهم با هم شباهت دارند.
در توضیح بیشتر باید یادآوری کرد هم فیگور و هم اکشن فیگور از روی شخصیتهای مورد علاقه مخاطبان طراحی و ساخته می شوند.
با شباهتهایی که بین فیگور و اکشن فیگور وجود دارد آشنا شدید. حالا نوبت به دانستن تفاوتهای این دو محصول رسیده است. فیگور و اکشن فیگور تنها یک تفاوت دارند که به راحتی می توان آن را تشخیص داد . این تفاوت قابلیت تحرک و مفصلی بودن اکشن فیگور است. با این تفاسیر که فیگور محصولات مجسمهای ثابت و بدون مفصلی هستند در صورتی که اکشن فیگورها قابلیت تحرک دارند.
اکشن فیگور به دلیل دارا بودن مفصلهایی با قابلیت تحرک و جابجایی این امکان را به انسان ها میدهد تا بتوانند اجزای آن را جابجا کنند حرکت دهند. منظور ازاجزای مفصلی اکشن فیگور دست، پا و… است. تمامی این اجزا قابلیت جدا شدن و وصل شدن دوباره را دارند.
این در صورتی است که اجزا تشکیل دهنده فیگور به صورت ثابت ساخته می شوند و قابلیت جدا شدن از بدنه اصلی را ندارند. قابلیت تحرک اجزا در اکشن فیگور به معنای برتری آن از فیگور نیست. بلکه هر دو این محصولات طرفداران خاص خود را دارند. برخی افراد بیشتر تمایل به خرید فیگور دارند و برخی دیگر آدمک مفصلی را ترجیح میدهند.
انواع اکشن فیگور:
اکشن فیگور فوتبالی
همانطور که از نام این دسته از اکشن فیگورها پیداست ، تولید کنندگان برای طراحی این آدمک مفصلی از شخصیتهای محبوب و معروف فوتبال ایده می گیرند. شخصیتهایی مانند مسی، رونالدو، کارلوس و… بیشتر مورد توجه قرار دارند. ابعاد فیگورهای فوتبالی بین چند سانتیمتر تا یک متر قابل تغییر است.
اکشن فیگور انیمه
آدمک مفصلی انیمه از روی شخصیتهای انیمه که نوعی خاص از انیمیشن های ژاپنی گفته می شود ساخته میشوند. به یاد داشته باشید محبوبیت انیمهها به گروه سنی خاصی محدود نمیشوند و در ردههای سنی مختلف طرفدار دارند.
اکشن فیگور ابر قهرمان
اکشن فیگور ابر قهرمان در بین تمام گروههای سنی بالای ۶ سال محبوبیت دارد. آدمک مفصلی ابر قهرمان بر اساس شخصیتهای محبوب داستانهای کمیک، شخصیتهای برتر فیلمها و کتاب ها و بازی ها و… ساخته میشوند. به همین علت بیشتر افراد به فیگورهای ابر قهرمان علاقه نشان می دهند.
اکشن فیگور افراد معروف
این دسته از اکشن فیگورها بر اساس افراد مشهور و معروف جهانی ساخته میشوند. این دسته از آدمک مفصلی بیشتر در بین طرفداران همان شخصیت معروفی که اکشن فیگور بر اساس آن طراحی شده است، محبوبیت دارند. لازم به یاداوری است که فیگور شخصیتهای فوتبالی، هنری، بازیگران و.. هم میتواند جز فیگور افراد معروف باشند.
تولید اکشن فیگور
از مدل سازی خاک رس و ابزارهای گوناگون مجسمه سازی برای ساخت نمونه اولیه استفاده میشود. اکشن فیگورهای واقعی از جنس اکریلونیتریل بوتادین استایرن (ABS) ساخته میشوند. پلاستیکهای نرم و نایلون ممکن است برای اجزای لباس ، لباس بدن، شنل و ماسک صورت استفاده شوند. برای تزئین شکل ممکن است از رنگ های اکلریک یا رنگ های گوناگون استفاده شود.
اسباب بازیهای اکشن فیگور با جزئیات دقیق تر ممکن است حاوی قطعه های الکترونیکی مینیاتوری باشند که جلوههای نور و صدا را فراهم میکند نمونه این اسباب بازی میتواند اسباب بازی وودی از داستان اسباب بازیها باشد که در فروشگاه اسباب بازی طرفداران زیادی دارد.
بهطور کلی اکشن فیگورها از متریال و مواد خام اولیه قابل انعطاف ساخته میشوند تا بیشترین حس واقعی بودن را به مخاطبان خود عرضه کنند. از طرف دیگر این متریال باید بتواند به مرور زمان شکل و خاصیت خود را حفظ کند، رنگها باید ثبات داشته باشند و حرکت مفصلها بدون مشکل انجام شوند. شرکت ها بیشتر تلاش خود را در جهت افزایش کیفیت این موارد ذکر شده انجام میدهند.
شرکت ها محصولات اکشن فیگور خود را به روشهای مختلفی بستهبندی میکنند:
بسته بندی پنجره ای: این بستهها معمولا جعبههای مقوایی هستند که دارای پنجره تلقی بوده که مشاهده اکشن فیگور را راحت میکند. قسمت جلوی جعبه بریده شده است و با یک طلق پلاستیکی شفاف پوشانده شده. این کار سبب میشود تا مصرف کننده دید بهتری به داخل جعبه داشته باشد و در فروشگاه اسباب بازی مورد استقبال قرار میگیرد.
این نوع بستهبندی در اوایل دهه ۱۹۷۰ توسط شرکت هایی مانند شرکت Mego مورد استفاده قرار گرفت تا اینکه نام آن را به بستهبندی Carded Bubble در اواسط تا اواخر دهه ۱۹۷۰ تغییر دادند. بستهبندی پنجرهای هنوز هم مورد توجه و استقبال است، در مورد اکشن فیگورها این مورد اغلب برای چهرههایی که اندازه آن ۱۰ “یا قد بلندتر است استفاده میگیرد.
بسته بندی کارتی:
این نوع بستهبندی شامل یک تکه سفت از مقوایی است که به «کارت» معروفه. بیشتر این بستهبندیها دارای چند جای کوچک و مناسب برای نگه داشتن شکل و لوازم های جانبی آن هستند. بستهبندی هاسبرو و کنر از شخصیت های اکشن جنگ ستارگان از سال ۱۹۷۷ نمونه هایی از این محصولات هستند.
بسته بندی PVC:
نوعی بستهبندی جدید که از دهه ۲۰۰۰ میلادی رواج پیدا کرده است، بستهبندی PVC است. این نوع از بستهبندی که بیشتر برای جلوگیری از سرقت طراحی شده، تکههای مختلفی از پلاستیک PVC که به صورت پرس شده اکشن فیگور و تمام لوازم های جانبی آن را در خود جای داده است.
این نوع بستهبندیها امروزه محبوبیت بیشتری دارند و میتوان دید که توسط اسباب بازیهای مک فارلین برای فیلمهای Maniacs فیلم خود که از سری V شروع میشود استفاده شدهاست. سایر شرکتها هم از این بستهبندی استفاده میکنند. یکی از معایب این بستهبندی بازشدن سخت محصول است، ولی برای فروشگاه اسباب بازی این بستهبندی سبب میشود تا آسیبها به محصول کمتر شده و نرخ دزدی کاهش پیدا کند.
بسته بندی لوله ای:
یکی دیگر از انواع بستهبندی PVC یک شکل لوله ای از پلاستیک PVC است. لوله ممکن است استوانه ای یا بیضی شکل باشد. در این مورد شما فقط از روی نوشتههای روی بستهبندی و استیکرها و شکل کلی چاپ شده می توانید نوع اکشن فیگور را متوجه شوید. این نوع بستهبندی توسط Hasbro برای شخصیت های Star wars Galactic Heroes استفاده شدهاست.
در آخر اکشن فیگورها جزو رده خاصی از اسباب بازی ها هستند که در ظاهر مانند مجسمه و مدل ساخته می شوند. این به اصطلاح مجسمه ها از روی شخصیت های مختلف ساخته می شوند. شرکت های زیادی در دنیا اقدام به ساخت آن ها می کنند و انواع مختلف و زیبایی از آن ها را به بازار عرضه می کنند.
اکشن فیگور و فیگور را امروزه برای رده های سنی مختلف و جنسیت های مختلفی تولید می کنند و کلکسیونرهای گوناگونی اقدام به جمع آوری انواع آن ها می کنند. اکشن فیگورها انقلاب و تغییر بزرگی را در دنیای اسباب بازی ها ایجاد کردند و باعث ایجاد دنیای متفاوت و جدیدی از اسباب بازی شدند که در میان افراد گوناگون از محبوبیت زیادی برخوردار هستند.